pedagogisch handelen en effectief docent handelen

Mirella van Minderhout - Bureau Mind

Van passend onderwijs naar passend onderwijzen. Het lukt heel aardig met leerlingen met leerproblemen, maar t.a.v. gedrag lopen we vaak vast. Wat is goed onderwijs? En wat is goed onderwijs voor je doelgroep? Zeker wanneer het over het pedagogische aspect van ons vak gaat. Hoe kan ik om gaan met leerlingen waarbij ik ervaar dat de relatie vrijwel consequent onderdruk staat? Hoe voorzie ik dan in wat juist deze leerlingen nodig hebben? Ofwel hoe passend is ons onderwijs, als het gaat om wat we willen bereiken t.a.v. de sociale competenties en ‘leren leren’ bij de leerling? Waar zijn wij aan zet en hoe krijg ik dit voor elkaar; en wat vraagt dit van eigenaarschap van de leerling? Allerlei vragen die ons bezig houden in het onderwijs van vandaag, in deze workshop gaan we hierop in.

Mirella van Minderhout: ‘Laten we ervoor waken te snel door te slaan van pedagogiek naar orthopedagogiek. Bij leren vinden we het heel normaal dat kinderen zich ontwikkelen en intensiveren we de inzet en aanpak. Bij gedrag wordt verwacht dat een kind het meteen goed doet.’

Traumasensitief onderwijs 

Evelyne Offerman en Michiel Asselman - Expertisecentrum Orion

Voor veel leerlingen is het leven niet zonder zorgen. Mishandeling, scheiding, armoede en andere vormen van stress in de directe leefomgeving kunnen een destructieve impact hebben op het leren en gedrag van leerlingen. Voor deze leerlingen kunnen leerkrachten en andere onderwijsprofessionals het verschil maken: de school als baken van veiligheid, rust en vertrouwen voor iedere leerling.

Traumasensitief Onderwijs (TSO) is enorm in ontwikkeling, zowel internationaal als in Nederland. Binnen het project ‘TSO op de Kaart’ van Stichting Orion wordt onderzoek naar ingrijpende levensgebeurtenissen en trauma binnen de speciaal onderwijs populatie verbonden aan innovatie en ontwikkeling van de praktijk op het gebied van Traumasensitief Onderwijs. Het 'Handboek traumasensitief onderwijs, bewegen van traumabewustzijn naar een schoolbreed traumasensitief onderwijsklimaat'  wordt op het speciaal onderwijs event gepresenteerd.

In de workshop staan de volgende aspecten centraal:

• data over trauma, levensgebeurtenissen en schooltrajecten binnen de speciaal (voortgezet) onderwijspopulatie;
• noodzaak en actuele ontwikkelingen in de ontwikkeling van traumabewustzijn naar een traumasensitief onderwijsklimaat;
• de dagelijkse praktijk: het lesgeven in de klas van één van de TSO scholen. 

Kleuters in het Speciaal Onderwijs, een bijzondere groep...?

Bertie Kelholt & Lyda Lissenburg - De Bascule

Als kinderen al op zeer jonge leeftijd forse ontwikkelingsproblemen hebben, wat betekent dit dan voor het onderwijs aan deze kinderen? Hoe kun je voorzien in de speciale onderwijsbehoeften voor deze kinderen. En hebben ouders ook speciale ondersteuning nodig?

In deze workshop gaan we in op deze drie aspecten ten aanzien van ondersteuningsbehoefte, hoe ze in kaart te brengen en praktische voorbeelden vanuit onze dagelijkse praktijk.

Kunnen kinderen met een stoornis ook hoogbegaafd zijn?

Ja, dat kan! We noemen dit ‘dubbel bijzonder’.

Cisca van Wattingen - De Bascule

Binnen het SO is veel aandacht voor gedragsregulatie. In de afgelopen 15 jaar zag ik dat kinderen soms herhaaldelijk medicatie trials kregen omdat deze de eerste (of tweede) keer niet aan leken te slaan. Ik vroeg me dan wel eens af, ‘kan het ook iets anders zijn’? Zien we wel altijd de (cognitieve) mogelijkheden van kinderen, ook als deze overschaduwd worden door een stoornis? Of andersom, wat als een kind lange tijd problemen door zijn hoogbegaafdheid kan compenseren maar uiteindelijk toch een stoornis ontwikkelt?

De gevolgen van het niet zien, zijn soms niet te overzien.

Graag deel ik mijn kennis over hoogbegaafde kinderen tijdens deze presentatie. Daarnaast zal er ruimte zijn voor dialoog gericht op de onderwijsbehoeften van onze hoogbegaafde leerlingen en de interventies die al worden ingezet op scholen.

De mindful leerkracht: een veerkrachtig voorbeeld voor de leerling

Heidi van der Vaart

Mindfulness is de techniek om met aandacht te (leren) leven. Als leerkracht (of onderwijsassistent) heb je je aandacht te verdelen over - in de eerste plaats - je leerlingen. Die aandacht wordt vaak voor een groot deel onbewust uitgedeeld. Wanneer je meer mindful bent, ga je bewust om met je aandacht. Dit zorgt voor ontspanning in jou en daarmee ook voor je leerlingen. zo kun je hen weloverwogen en plezierig begeleiden in hun leerproces. En zo hou je energie over voor jezelf. 

Het is een praktische workshop met eenvoudige en direct toepasbare oefeningen voor jou én voor je leerlingen. Je leert bewust om te gaan met je aandacht waardoor je ontspanning zult ervaren. Je leert met een open blik keuzes te maken. En je leert om te gaan met innerlijke spanning en onrust. Als ontspannen leerkracht ben je daarmee een veerkrachtig voorbeeld voor je leerlingen! 

Deze workshop wordt verzorgd door Heidi van der Vaart van Stiltekracht. Heidi is coach en mindfulnesstrainer. Heidt heeft 18 jaar gewerkt als leerkracht en coach in het ZML-onderwijs.

Weerbaarheid en seksuele vorming

Urmila Munshi -  Van Koetsveldschool  (Orion) &

Sonja Brilman - Expertisecentrum Orion

Om onze leerlingen met een verstandelijke beperking voor te bereiden op de maatschappij, waarvan zij steeds meer deel uit gaan maken, verzorgd de Van Koetsveldschool lessen in weerbaarheid en seksuele vorming.

De lichamelijke ontwikkeling verloopt parallel aan die van alle andere kinderen, maar kinderen met een verstandelijke beperking lopen extra risico´s op sociaal- emotioneel gebied. Om deze kinderen weerbaar te maken, krijgen zij daarom extra aandacht en begeleiding op dit gebied. Echter hun geestelijke ontwikkeling loopt niet parallel. Hoe gaan wij hier mee om?

In deze workshop wordt duidelijk hoe belangrijk de samenwerking met de ouders is om de seksuele vorming van hun kind zo stevig mogelijk neer te zetten.

Er wordt gebruik gemaakt van het vlaggensysteem dat handvatten biedt om het seksueel gedrag adequaat te beoordelen, bespreekbaar te maken en gepast te reageren. Dit is dus een leidraad om gezond- en grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar te maken.

De ervaringen die gedeeld worden zijn gebaseerd op de ontwikkelingen binnen de Van Koetsveldschool, die in schooljaar 2017 het Predicaat Excellente School op het gebied van weerbaarheid en seksuele vorming heeft gekregen.

PBS en het Regeltjesproject

Vivian Tack - De Bascule

PBS in de praktijk op de Professor Waterink Noord.

PBS heeft gezorgd voor een positief en veilig schoolklimaat. Positive Behaviour Support is gericht op het creëren van een omgeving die het leren bevordert en gedragsproblemen voorkomt. Dit begint bij het gezamenlijk formuleren van de waarden die de school belangrijk vindt. Vanuit deze waarden leert het gehele schoolteam nieuw gewenst gedrag bij de kinderen actief aan. Adequaat gedrag wordt hierna systematisch positief bekrachtigd. Elke leerling optimaal kan profiteren van het geboden onderwijs, dankzij een positief schoolklimaat.

Grip op gamen 

Laura Wiskerke - Van Detschool (Orion)

Waarom word je gameverslaafd, hoe herken je het en wat doe je er aan?

Vechten met draken, springen van hoge gebouwen, racen met dure geavanceerde auto’s en het zoveel mogelijk status winnen door tegenstanders te saboteren en te pijnigen… In games is alles geoorloofd, niets is te gek en niets is onmogelijk. Tijdens het gamen stap je in een virtuele wereld, waarin je zelf baas bent over je eigen gedachtes en acties. Niet zo gek dus, dat veel mensen hun vrije tijd hier graag aan besteden en dat gamen immens populair is over de hele wereld. Voor de meeste gamers valt het gamegebruik onder de noemer ‘onschuldig vermaak’. Zij kunnen hun gamegedrag onder controle houden en ondervinden geen problemen door hun gamegedrag.
Voor een kleine groep gamers kan het gamegedrag echter een dwangmatige, buitensporige vorm aannemen, oftewel zich ontwikkelen tot compulsief gamegedrag.

Menig onderzoek heeft al aangetoond dat bepaalde kenmerken van jongeren hen extra kwetsbaar maken voor het ontwikkelen van compulsief gamegedrag. Maar hoe zit dit bij kinderen? Is gamen bij hen net zo populair als bij jongeren en gelden voor hen dezelfde of misschien wel andere risicofactoren? En hoe zit het bij kinderen met ernstige psychosociale problemen? Lopen zij meer risico dan andere kinderen of valt het allemaal wel mee? Moeten ouders en hulpverleners zich zorgen maken of kunnen zij de kinderen gerust hun gang laten gaan.

Bewegend leren 

Rietje Goosen en Janneke van Zandhoek - Jufjuf

Kinderen zijn niet gemaakt om stil te zitten. Ze kunnen dit opbrengen als ze in hun jeugd veel bewogen hebben en zo een goede balans en lichaamsbeheersing hebben ontwikkeld. En toch gaan de lesmethodes voor onze kinderen vaak uit van ‘zittend’ inoefenen op plat vlak.

In een maatschappij waar kinderen steeds minder uitgedaagd worden om te bewegen, willen we hen, maar ook jou als leerkracht, inspireren om bewegend leren een plek te geven in het onderwijs. Niet als een ‘moet’ erbij, maar juist om de lessen effectiever te maken en leuker waardoor je tijd bespaart.

Vanuit onze ervaring en ondersteund door de wetenschap, nemen we je mee om dit zelf te ervaren. Praktisch, zodat je de volgende dag meteen aan de slag kunt met bewegend leren in jouw klas. Wij hebben er zin in!

Leren is als fietsen om in balans te zijn moet je in beweging blijven!

De naakte Antilliaan 

Archell Thompson 

Archel heeft een passie voor verhalen en dat komt omdat hij op latere leeftijd de kracht hiervan heeft ontdekt. Het beste medicijn tegen schaamte en taboe ie erover praten en dat kan hij als geen ander.

Als kind heeft hij geleerd om zich niet te uiten en daardoor kwam hij in strijd met zichzelf als dertiger. Hij doorbrak een negatieve neerwaartse spiraal door zijn schaamte en taboes te verwerken in een voorstelling 'De naakte Antilliaan'. Dit was niet alleen voor hem een doorbraak, maar ook voor zijn publiek.

Hij kwam achter de kracht van kwetsbaarheid en heeft aan anderen laten zien dat het werkt.

Pilot "Passend in twee clusters" DeTaalklas

Lieke Rigter (VierTaal) & Heleen Stoelinga - Van Detschool (Orion) 

Het belang van clusterdoorbrekend-kijken, clusterdoorbrekend-denken en clusterdoorbrekend-aanbod staat centraal in de workshop DeTaalklas.
In de workshop wordt de Pilot die is opgezet voor leerlingen met een cluster-2 arrangement en een TLV cluster-4 toegelicht. Het samenwerken en het samen leren vanuit twee verschillende organisaties voor kinderen met een meerledige ondersteuningsbehoefte komt samen in de nieuwe groep.

Wat doen we? Wat doen we anders?  Waarom doen we het? Waarin onderscheidt DeTaalklas zich? Dit zijn de vragen die we bespreken en beantwoorden in de workshop.

Executieve functies, de sleutel tot talentontwikkeling

De breinontwikkeling bij kinderen gaat samen met het ontwikkelen van executieve functies. Deze functies vormen een controle- en aansturingscentrum bij allerlei handelingen en taken waar je elke dag mee te maken hebt. Zoals beginnen met een lastige klus, een opdracht afmaken, samenwerken met een collega, op tijd bij een afspraak zijn etc. Je kunt zeer getalenteerd zijn, maar zonder deze functies krijg je geen weinig gedaan.

Als een kind moeite heeft met het vasthouden van zijn aandacht bij een taak, nooit uitkomt met zijn tijd of zich snel door emoties uit het veld laat staan, dan kan dit veroorzaakt worden door een zwakke executieve functie. In deze workshop wordt uitgelegd wat deze functies zijn, en hoe je een zwakke functie kunt herkennen. Maar vooral ook, wat kun je vervolgens concreet doen om deze te versterken! Je gaat ook kijken naar je eigen executieve vaardigheden. Zo zul je ontdekken waar je eigen kracht ligt en waar je jezelf nog in kunt versterken. Juist dat inzicht helpt je om ook met de kinderen op een effectieve manier aan de slag te kunnen gaan.

Nederlands met Gebaren (NmG)

Lotte Bergen & Esther Warnaar - Van Koetsveldschool (Orion)

Nederlands met Gebaren (NmG)

Waarom - Wat - Wie - Waar?

Wat? NmG, Nederlands met Gebaren, is een systeem waarbij gebaren en gesproken taal elkaar aanvullen. Dit betekent dat we door het gebruik van gebaren de betekenis van het woord duidelijker kunnen maken.
 

Waarom? We gebruiken NmG om zo goed mogelijk te kunnen communiceren. NmG ondersteunt onze gesproken taal. De boodschap die we overbrengen komt daardoor via zowel de oren als de ogen binnen (auditief en visueel). Dit zorgt ervoor dat het makkelijker verwerkt wordt. Tevens biedt het gebruik van gebaren de mogelijkheid om je boodschap over te brengen als het praten wat moeilijker gaat.

Wie? Gebaren is voor iedereen een goed middel om te communiceren. Wanneer het praten moeilijk gaat, kan een kind via gebaren duidelijk maken wat hij graag wil, maar ook wanneer het praten beter gaat, is gebaren een goed middel om te gebruiken binnen de communicatie. De boodschap komt namelijk via twee kanalen binnen (oren, ogen) en wordt daardoor beter begrepen. 

Waar?
Ben je nieuwsgierig en wil je hier meer van weten en ook graag basisgebaren leren?
Kom dan naar de workshop bij het Orion Event! Hier krijg je wat achtergrondinformatie over NmG en ga je zelf aan de slag met gebaren!